Các ngân hàng trung ương có xu hướng chuyển sang dự trữ vàng trong bối cảnh mới

Theo một báo cáo mới nhất từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) vào tháng 6/2025, có tới 95% nhà quản lý dự trữ tin rằng các NHTW sẽ tiếp tục gia tăng lượng vàng nắm giữ trong vòng 12 tháng tới. Đây là tỷ lệ cao nhất kể từ khi khảo sát bắt đầu vào năm 2019 và tăng 17 điểm phần trăm so với năm 2024. Gần 43% NHTW được khảo sát cho biết họ có kế hoạch tăng dự trữ vàng trong năm tới. Điều này cho thấy bất chấp giá vàng đã liên tục phá vỡ các kỷ lục, sức hấp dẫn của kim loại quý này vẫn không hề suy giảm.

Từ lâu vàng đã được coi là tài sản trú ẩn an toàn, có khả năng bảo toàn giá trị một cách hiệu quả trong thời gian dài. Trong bối cảnh lạm phát tăng ở nhiều nền kinh tế lớn, giá trị của các đồng tiền pháp định có thể bị xói mòn. Vàng, với giá trị nội tại không chịu sự tác động trực tiếp của chính sách tiền tệ, trở thành "hàng rào" lý tưởng để bảo vệ tài sản quốc gia khỏi sự mất giá của đồng tiền. Các nhà quản lý dự trữ coi đây là một trong những ưu điểm hàng đầu của vàng.

Trước đây, đồng USD chiếm tỷ trọng lớn nhất trong dự trữ ngoại hối của hầu hết các quốc gia. Tuy nhiên, xu hướng phi đô la hóa (de-dollarization) đang diễn ra mạnh mẽ. Các NHTW đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào một đồng tiền duy nhất để giảm thiểu rủi ro khi xảy ra các cú sốc kinh tế hoặc địa chính trị. Vàng, cùng với các đồng tiền khác như Euro và Nhân dân tệ, đang được xem xét để đa dạng hóa danh mục đầu tư, giúp tăng tính linh hoạt và ổn định cho nền kinh tế.

Một trong những lý do quan trọng nhất khiến vàng trở nên hấp dẫn đối với các NHTW là hiệu suất vượt trội của nó trong thời kỳ khủng hoảng. Khi thị trường tài chính biến động mạnh, căng thẳng địa chính trị, hoặc có những bất ổn kinh tế, vàng thường có xu hướng tăng giá. Khả năng này giúp vàng trở thành một công cụ hiệu quả để giảm thiểu rủi ro và củng cố niềm tin vào hệ thống tài chính quốc gia. Gần 85% các nhà quản lý dự trữ coi hiệu suất của vàng trong thời kỳ khủng hoảng là lý do chính để nắm giữ vàng.

Bên cạnh đó, sự gia tăng căng thẳng địa chính trị trên toàn cầu cũng là một yếu tố quan trọng. Sau các lệnh trừng phạt tài chính gần đây, nhiều quốc gia nhận thức được rủi ro khi dự trữ ngoại tệ. Vàng, là một tài sản vật chất có thể được cất giữ trong nước, trở thành một giải pháp thay thế an toàn hơn so với tiền tệ dự trữ ở nước ngoài. Điều này đặc biệt đúng với các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển (EMDE), nơi các NHTW đang thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến việc tích lũy vàng.

Xu hướng các NHTW tăng cường dự trữ vàng có tác động đáng kể đến thị trường vàng toàn cầu. Nhu cầu mua ròng liên tục trong suốt 15 năm qua đã góp phần đẩy giá vàng lên các mức kỷ lục. Theo các chuyên gia, mục tiêu giá vàng 3.000 USD/ounce có thể sẽ sớm trở lại, thậm chí có khả năng tăng thêm 20% trong năm 2025.

Các NHTW tại các thị trường mới nổi như Ba Lan, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Uzbekistan, và Trung Quốc đang đi đầu trong xu hướng này. Riêng trong tháng 1/2025, Ngân hàng Trung ương Uzbekistan đã mua thêm 8 tấn vàng, Trung Quốc mua thêm 5 tấn, và Ngân hàng Quốc gia Ba Lan, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ cùng bổ sung 3 tấn.

Việc các NHTW tăng cường dự trữ vàng là một động thái chiến lược, xuất phát từ nhu cầu đa dạng hóa, phòng ngừa rủi ro lạm phát, và bảo vệ tài sản quốc gia trước những bất ổn địa chính trị và kinh tế toàn cầu. Xu hướng này không chỉ củng cố vai trò của vàng như một tài sản chiến lược mà còn cho thấy một sự dịch chuyển đáng kể trong cấu trúc dự trữ ngoại hối toàn cầu.