Gần đây, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đã ký hàng loạt quyết định xử phạt doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường, động thái này cho thấy một thông điệp rõ ràng về thời kỳ phát triển kinh tế bằng mọi giá đã qua, thay vào đó là yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo vệ môi trường.
Làn sóng xử phạt hoạt động "không phép"
Vấn đề nổi cộm và phổ biến nhất bị phát hiện là tình trạng nhiều doanh nghiệp có tên tuổi đã hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian dài mà không có Giấy phép môi trường theo quy định. Đây là vi phạm mang tính hệ thống và bị xử phạt ở mức cao nhất.
Theo Quyết định số 1808/QĐ-XPHC, UBND tỉnh Đồng Nai đã chỉ ra hai hành vi vi phạm hành chính nghiêm trọng của Công ty Cổ phần Bao bì Biên Hòa.
Cụ thể, cả hai cơ sở của công ty, bao gồm trụ sở chính tại đường số 7 và Nhà máy bao bì giấy Biên Hòa tại đường số 12 (đều trong Khu công nghiệp Biên Hòa 1, TP. Biên Hòa), đều thuộc đối tượng phải có Giấy phép môi trường do UBND cấp tỉnh cấp phép nhưng đã hoạt động sản xuất kinh doanh mà không có giấy phép này.
Với các hành vi trên Bao bì Biên Hòa bị phạt tổng số tiền là 620 triệu đồng, mỗi hành vi vi phạm bị phạt 310 triệu đồng. Ngoài ra, Công ty bị đình chỉ hoạt động của các nguồn phát sinh chất thải tại cả hai cơ sở trong thời hạn 3,75 tháng kể từ ngày nhận được quyết định.
Công ty Cổ phần Bao bì Biên Hòa có 10 ngày để nộp phạt. Nếu không tự nguyện chấp hành, công ty sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.
Với 3 hành vi vi phạm hành chính của Nhà máy Cadivi Miền Đông tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1, TP. Biên Hòa như Hoạt động không có Giấy phép môi trường, Gây ô nhiễm đất (lần 1) Kết quả phân tích mẫu đất tại khu vực đất trống gần nhà mộc cho thấy hàm lượng Đồng (Cu) trong đất vượt quy chuẩn cho phép tới 3,84 lần. Gây ô nhiễm đất (lần 2) Tại một vị trí khác là khu vực đất trống bên cạnh kho chứa vật tư, hàm lượng Đồng (Cu) trong đất cũng vượt quy chuẩn 1,04 lần.
UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 1665/QĐ-XPHC đối với Nhà máy Cadivi Miền Đông với tổng số tiền phạt là 580 triệu đồng, trong đó 320 triệu đồng cho hành vi không có giấy phép và 260 triệu đồng cho hai hành vi gây ô nhiễm đất. Toàn bộ hoạt động của cơ sở 1 (Xí nghiệp Long Biên) bị đình chỉ trong thời hạn 4,5 tháng.
Đồng thời, Công ty buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm đất và báo cáo lại kết quả trong vòng 150 ngày. Đồng thời, phải chi trả kinh phí đo đạc, phân tích mẫu môi trường là 5.681.880 đồng.
Cùng với đó, Công ty TNHH MTV Động cơ và Máy nông nghiệp Miền Nam cũng bị xử phạt 343 triệu đồng, Công ty Cổ phần Nhất Nam và Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 cùng chịu mức phạt 320 triệu đồng cho cùng hành vi vi phạm.
Buộc di dời toàn bộ nhà máy
Mức độ xử lý không chỉ dừng lại ở phạt tiền và đình chỉ hoạt động có thời hạn (phổ biến là 3,75 đến 4,5 tháng). Một biện pháp khắc phục hậu quả mang tính răn đe cao nhất đã được áp dụng: buộc di dời toàn bộ cơ sở sản xuất.
Hàng loạt doanh nghiệp hoạt động tại KCN Biên Hòa 1, bao gồm Công ty Bao bì Biên Hòa, Công ty Nhất Nam, Nhà máy Cadivi Miền Đông và Công ty Động cơ và Máy nông nghiệp Miền Nam, đều nhận được yêu cầu phải di dời cơ sở đến địa điểm phù hợp với quy hoạch trước ngày 01/12/2025.
Lý do được đưa ra là vị trí hoạt động của các công ty này không còn phù hợp với Quy hoạch tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021-2030, theo đó KCN Biên Hòa 1 sẽ được chuyển đổi công năng thành khu đô thị - thương mại - dịch vụ. Đây là một động thái cho thấy sự kiên quyết của Đồng Nai trong việc tái cấu trúc các khu công nghiệp cũ, hướng tới sự phát triển bền vững và cải thiện môi trường đô thị.
Những quyết định xử phạt dồn dập và nghiêm khắc này là lời cảnh tỉnh đanh thép cho cộng đồng doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Thông điệp rất rõ ràng: tăng trưởng kinh tế phải đi đôi với trách nhiệm bảo vệ môi trường, và pháp luật sẽ được thực thi một cách nghiêm minh nhất.
