Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà - Trưởng ban Ban Chỉ đạo tại Phiên họp lần thứ hai Ban Chỉ đạo xây dựng, thực hiện Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và các dự án đường sắt quan trọng quốc gia.
Thông báo nêu rõ việc triển khai đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam sẽ tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh; một quốc gia công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì cần phải đầu tư đường sắt tốc độ cao để giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Để hoàn thiện Đề án đáp ứng yêu cầu về chất lượng và tiến độ trình Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu:
Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu tiếp thu, giải trình đầy đủ, kỹ lưỡng ý kiến của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học.
Trong đó, đánh giá toàn diện các yếu tố: công nghệ, kỹ thuật, an toàn, tổ chức vận tải khai thác, năng lực vận tải (hàng hóa và hành khách) của đường sắt trên trục Bắc Nam (gồm đường sắt tốc độ cao và đường sắt khổ 1.000mm hiện hữu), tính khả thi, phương án huy động vốn, hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh tế… để lựa chọn kịch bản tối ưu.
Phương án triển khai phải bảo đảm đồng bộ, thống nhất về tiêu chuẩn thiết kế, hạ tầng, tín hiệu, thiết bị, toa xe, đầu máy…; Đối với các ga tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh cần bố trí ở trung tâm, kết hợp đi ngầm, trên cao… bảo đảm thuận tiện cho hành khách;
Về tốc độ thiết kế, tiếp tục làm rõ hơn dựa trên phân tích, nghiên cứu kinh nghiệm đầu tư, vận hành, khai thác hành khách kết hợp hàng hóa của các nước trên thế giới.
Bộ Giao thông vận tải báo cáo (làm rõ tiêu chuẩn, tổ chức khai thác vận tải, cách làm của từng nước); phân tích, chứng minh về hiệu quả kinh tế, tài chính đối với trường hợp chỉ vận tải hành khách, hoặc vận tải hành khách kết hợp vận tài hàng hóa.
Trước đó, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất phương án đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam thiết kế 350km/h chuyên dùng chở khách, vận tải hàng hóa khi có nhu cầu. Tuyến đường sắt hiện hữu sẽ chỉ dùng để vận chuyển hàng hóa.
Bộ Giao thông vận tải cho biết đã phối hợp Tổng cục Thống kê đánh giá tác động của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đến nền kinh tế. Theo đó, dự án này có thể đóng góp khoảng 1 điểm % tăng trưởng GDP mỗi năm trong giai đoạn 2025 - 2037.
Để tăng hiệu quả khai thác của dự án, các chuyên gia kiến nghị ngoài mục tiêu chở khách, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam cần tính toán việc góp phần tăng thị phần vận tải hàng hóa của đường sắt để giảm chi phí logistics; phải liên thông với các tuyến đường sắt quốc tế.
Nguyễn Hoàng
