Mới đây, Công an TPHCM đang phối hợp với Công an quận Gò Vấp khám xét trụ sở và các chi nhánh của Công ty Cổ phần Kinh doanh F88 tại TPHCM. Cơ quan chức năng nghi ngờ công ty này thông qua hoạt động cho vay để cưỡng đoạt tài sản.
Được thành lập vào năm 2013, F88 là đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính cá nhân cho những khách hàng dưới chuẩn ngân hàng và các doanh nghiệp siêu nhỏ chưa đáp ứng được các yêu cầu của các tổ chức tài chính ngân hàng.
Nguồn vốn hoạt động cầm cố, cho vay của F88 chủ yếu đến từ các quỹ ngoại cũng như phát hành trái phiếu với lãi suất cao 9-13%/năm.
Trong giai đoạn từ năm 2018 đến nay, F88 liên tục nhận được đầu tư từ các quỹ lớn. Hôm 2/3 vừa qua, F88 thông báo đã huy động thành công khoản đầu tư 50 triệu USD trong vòng gọi vốn Series C với hai nhà đầu tư dẫn đầu vòng này là Quỹ Đầu tư Việt Nam-Oman (VOI) và Quỹ Mekong Enterprise Fund IV (MEF IV).
Trên trang Facebook cá nhân, ông Phùng Anh Tuấn – Chủ tịch của F88 cho biết, F88 là đơn vị kinh doanh dịch vụ cầm đồ đầu tiên ở Việt Nam hoạt động dưới mô hình doanh nghiệp.
Ông Tuấn thông tin, mô hình kinh doanh của F88 giống hệt với mô hình kinh doanh của một số công ty khác trên thế giới như tại Thái Lan, 3 công ty lớn nhất là Ngern tid lor, Muangthai, Srisawad đều được niêm yết trên sàn chứng khoán với vốn hoá mỗi công ty đều lớn hơn 2 tỷ USD. Tổng số cửa hàng của 3 công ty này cộng lại 13.000 cửa hàng. Trong đó, công ty Srisawad đã vào thị trường Việt Nam từ năm 2015 hiện tại có 100 cửa hàng ở Việt Nam.
Ở Singapore có Value Max, Maxi Cash là công ty cầm đồ lớn nhất. Ở Philippines có M Lhuillier lớn nhất với 3000 cửa hàng; ở Indonesia có Pegadaian lớn nhất với 4.100 cửa hàng; ở Mỹ có First Cash lớn nhất với 2.800 cửa hàng, định giá 4 tỷ USD.
Hiện tại, Chủ tịch F88 cũng cho biết, F88 có 2 CEO trong các công ty trên ở Mỹ (First Cash) và Thái Lan (Ngern Tid Lor) cùng cố vấn trong Hội đồng quản trị của F88.
Tìm hiểu về mô hình kinh doanh của một công ty trong nhóm các công ty cầm đồ đồ cho thấy nhiều điểm khác biệt trong cách vận hành so với các ngân hàng hay các công ty tài chính tiêu dùng.
Chẳng hạn với Ngern Tid Lor (NTL), công ty được thành lập vào ngày 24/10/2006, có trụ sở tại Bangkok, Thái Lan, công ty này cung cấp các khoản vay thế chấp quyền sở hữu xe và cho thuê mua dưới dạng một loại thỏa thuận bán-cho thuê lại.
Cụ thể, với hình thức cho vay thế chấp quyền sở hữu xe, các cá nhân đi vay thế chấp bằng quyền sở hữu đối với các phương tiện như xe máy, ô tô, xe tải và máy kéo. Các khoản vay này có lãi suất hàng năm tối đa theo quy định của pháp luật.
Trong đó, ở NTL, các khoản vay thế chấp quyền sở hữu ô tô và xe máy thường có thời hạn từ 12 đến 60 tháng, cũng tương đương với thời hạn vay tại ngân hàng. Đối với các loại phương tiện khác, thời hạn cho vay thế chấp quyền sở hữu dao động từ 12 đến 72 tháng tuỳ thuộc vào tuổi tối đa của tài sản đảm bảo. Tuổi tối đa của tài sản bảo đảm thường là 15, 20 và 25 năm tương ứng đối với xe máy, ô tô và xe tải.
Điểm khác biệt của công ty cầm đồ này là mô hình cho thuê mua theo một loại thỏa thuận bán-cho thuê lại. Theo đó khách hàng bán cho NTL một chiếc xe đã qua sử dụng để sau đó NTL cho khách hàng thuê lại. Quyền sở hữu phương tiện sau đó sẽ được chuyển cho khách hàng sau khi khách hàng đó đã hoàn trả đầy đủ tất cả tiền gốc và tiền lãi cho tất cả các khoản vay và thỏa thuận.
Trong năm 2011, NTL cũng đã tung ra các sản phẩm tài chính cho thuê mua xe tải đã qua sử dụng và các sản phẩm cho vay quyền sở hữu xe tải đã qua sử dụng dành cho những người điều hành xe tải đang tìm cách tài trợ vốn lưu động hoặc mở rộng kinh doanh.
Ngoài ra, công ty cầm đồ còn cung cấp dịch vụ thẻ rút tiền mặt có hạn mức. Theo đó, NTL đã ra mắt sản phẩm Thẻ tiền mặt quay vòng vào năm 2019. Theo đó, khách hàng đi vay có thể nhận tiền mặt tại các chi nhánh của NTL hoặc thông qua chuyển khoản ngân hàng đến tài khoản ngân hàng của những khách hàng đó.
Theo đó, khách hàng nhận được các hạn mức tín dụng tuỳ theo giá trị của tài sản được cung cấp làm bảo đảm và có thể tiếp cận các hạn mức tín dụng đó trực tiếp từ hơn 40.000 máy ATM của các đối tác ngân hàng thương mại trên khắp Thái Lan, 24 giờ một ngày và bảy ngày một tuần. NTL cho biết, đã phát hành hơn 285.000 Thẻ rút tiền mặt quay vòng cho khách hàng của mình tính đến ngày 31/12/2021.
Số tiền tối thiểu có thể rút tại một thời điểm là 500 THB. Số tiền tối đa có thể rút tại một thời điểm không được vượt quá hạn mức tín dụng còn lại.
Nguyễn Hoàng
