Thay mặt Chính phủ trình bày Tờ trình tại phiên họp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc tiếp tục luật hóa các quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 nhằm tạo lập khuôn khổ pháp lý đồng bộ về xử lý nợ xấu, đảm bảo phù hợp với thực tiễn nhằm xử lý các vướng mắc, khó khăn đã và đang cản trở tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD), tổ chức mua bán, xử lý nợ thực hiện các quyền hợp pháp của mình trong việc xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, gián tiếp ảnh hưởng đến khả năng xoay vòng vốn cũng như tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý của người dân và doanh nghiệp.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam – Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình Dự thảo Luật tại phiên họp – Ảnh: Media Quốc hội
Việc sửa đổi, bổ sung thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước theo hướng chuyển thẩm quyền quyết định từ Thủ tướng Chính phủ (đối với trường hợp khoản cho vay đặc biệt có lãi suất 0%/năm, khoản cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm) thành Ngân hàng Nhà nước nhằm triệt để phân cấp, phân quyền cho Ngân hàng Nhà nước trong việc quyết định cho vay đặc biệt; tăng cường vai trò, nâng cao trách nhiệm của thành viên Chính phủ. Đồng thời, quy định này giúp giảm bớt khâu trung gian trong quá trình triển khai thực hiện; từ đó, góp phần rút ngắn thời gian xử lý bảo đảm việc tổ chức thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống các TCTD.
Theo bà Hồng, quan điểm xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các Tổ chức tín dụng nhằm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với công tác xử lý nợ xấu. Đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; Tiếp tục luật hóa các quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 đã phát huy tốt hiệu quả trong quá trình Nghị quyết số 42/2017/QH14 có hiệu lực;…
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính – Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra Dự thảo Luật tại phiên họp – Ảnh: Media Quốc hội
Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính – Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành Luật, đề nghị tiếp tục rà soát, hoàn thiện Dự thảo Luật để phù hợp với các chủ trương, quan điểm cụ thể của cấp có thẩm quyền; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật. Các quy định phải được đánh giá tác động đầy đủ, toàn diện, bảo đảm tính minh bạch, khách quan, nhân văn, khả thi, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Cụ thể, về phạm vi áp dụng 03 chính sách của Nghị quyết số 42/2017/QH14 được đề xuất luật hóa, theo cơ quan thẩm tra, đa số ý kiến Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với giải trình của Chính phủ. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc phạm vi áp dụng 03 chính sách; có phương án xử lý phù hợp để tránh việc các TCTD dựa vào quyền thu giữ tài sản bảo đảm nới lỏng điều kiện cho vay, thẩm định tín dụng, dẫn đến rủi ro khoản tín dụng được cấp sai quy định mà vẫn cho phép áp dụng quyền thu giữ tài sản bảo đảm, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các bên có liên quan.
Về sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, không có tài sản bảo đảm, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng tán thành việc điều chỉnh thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt đối với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Tuy nhiên đề nghị, rà soát các quy định hiện hành về cho vay đặc biệt; nghiên cứu quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt đối với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có tài sản bảo đảm. Quy định rõ ràng, minh bạch trình tự, thủ tục cho vay và có các biện pháp tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa và hạn chế tổn thất có thể xảy ra; Rà soát các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 liên quan đến thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt để sửa đổi, bổ sung phù hợp với việc phân cấp thẩm quyền cho Ngân hàng Nhà nước, tránh phát sinh vướng mắc trong triển khai thực hiện.
Cũng theo cơ quan thẩm tra, về quyền thu giữ tài sản bảo đảm, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, việc bổ sung quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu là cần thiết; đề nghị rà soát, bảo đảm quy định chặt chẽ các điều kiện để thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu; vai trò, trách nhiệm của UBND cấp xã và cơ quan Công an cấp xã trong bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quá trình thu giữ tài sản bảo đảm; việc ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm;
Giao Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thu giữ tài sản bảo đảm và xử lý tài sản bảo đảm sau thu giữ, bảo đảm công khai, minh bạch, phù hợp với quy định của pháp luật, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị thu giữ tài sản bảo đảm, các bên có liên quan.
Cùng với các nội dung đã nêu, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát về kê biên tài sản của người phải thi hành án đang được sử dụng làm tài sản bảo đảm cho khoản nợ xấu; Về hoàn trả tài sản bảo đảm là vật chứng trong vụ án hình sự, là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong vụ việc vi phạm hành chính.
