Những quy định mới này thêm điều kiện vay vốn để phục vụ nhu cầu đời sống (mua nhà ở, xây dựng, cải tạo nhà ở, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để xây nhà ở…); đồng thời, cũng bổ sung về cho vay bù đắp tài chính, trong đó bao gồm cả cho vay bù đắp cho hoạt động kinh doanh và đời sống xã hội.
7 nhu cầu vốn không được cho vay áp dụng từ ngày 01/9/2023
Theo Điều 8 Thông tư 39/2016/TT-NHNN (được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Thông tư 06/2023/TT-NHNN và Thông tư 10/2023/TT-NHNN), các nhu cầu vốn mà tổ chức tín dụng không được cho vay áp dụng từ ngày 01/9/2023 bao gồm:
(1) Để thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh thuộc ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh theo quy định.
(2) Để thanh toán các chi phí, đáp ứng các nhu cầu tài chính của hoạt động đầu tư kinh doanh thuộc ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh và các giao dịch, hành vi khác mà pháp luật cấm.
(3) Để mua, sử dụng các hàng hóa, dịch vụ thuộc ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.
(4) Để mua vàng miếng.
(5) Để trả nợ khoản cấp tín dụng tại chính tổ chức tín dụng cho vay, trừ trường hợp cho vay để thanh toán lãi tiền vay phát sinh trong quá trình thi công xây dựng công trình, mà chi phí lãi tiền vay được tính trong tổng mức đầu tư xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
(6) Để trả nợ khoản vay nước ngoài (không bao gồm khoản vay nước ngoài dưới hình thức mua bán hàng hóa trả chậm), khoản cấp tín dụng tại tổ chức tín dụng khác, trừ trường hợp cho vay để trả nợ trước hạn khoản vay đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
+ Thời hạn cho vay không vượt quá thời hạn cho vay còn lại của khoản vay cũ.
+ Là khoản vay chưa thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ.
(7) Để gửi tiền.
Bổ sung quy định liên quan vay ngân hàng qua phương thức điện tử
Theo đó, ngân hàng được quyền giao kết thỏa thuận cho vay dưới hình thức hợp đồng điện tử (trước đây chỉ chấp nhận hợp đồng giấy), xét duyệt cho vay bằng phương tiện điện tử… Điều này sẽ rút ngắn quy trình, thủ tục, khách hàng vay không phải đến ngân hàng.
Cụ thể, theo khoản 11 Điều 1 Thông tư 06, tổ chức tín dụng được thực hiện cho vay bằng phương tiện điện tử nhưng phải đảm bảo phù hợp với điều kiện hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng, đặc điểm của khoản vay, đảm bảo an ninh, an toàn, bảo vệ thông điệp dữ liệu và bảo mật thông tin...
Đồng thời, tổ chức tín dụng tự quyết định biện pháp, hình thức, công nghệ phục vụ hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử, tự chịu rủi ro phát sinh và phải đáp ứng tối thiểu các yêu cầu theo quy định. Việc nhận biết, xác minh thông tin nhận biết khách hàng vay cũng có thể được thực hiện thông qua phương thức điện tử.
Như vậy, với quy định này việc giao dịch cho vay sẽ được rút ngắn quy trình, thủ tục và khách hàng vay không phải đến trực tiếp ngân hàng để ký hợp đồng vay.
Lưu ý: Dư nợ vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống không vượt quá 100.000.000 (một trăm triệu) đồng Việt Nam tại một ngân hàng.
- Hồ sơ đề nghị vay vốn: Khi có nhu cầu vay vốn, tổ chức, cá nhân phải gửi cho tổ chức tín dụng các tài liệu, dữ liệu chứng minh đủ điều kiện vay vốn theo quy định và các tài liệu, dữ liệu khác theo hướng dẫn của tổ chức tín dụng.
Theo đó, điều kiện vay vốn của tổ chức, cá nhân như sau:
+ Đối với tổ chức là pháp nhân thì phải có năng lực pháp luật dân sự theo quy định của pháp luật.
+ Đối với cá nhân thì phải từ đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật hoặc từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.
+ Nhu cầu vay vốn để sử dụng vào mục đích hợp pháp.
+ Có phương án sử dụng vốn khả thi.
+ Có khả năng tài chính để trả nợ.
Cho phép trả nợ bằng đồng tiền khác đồng tiền cho vay
Theo Khoản 3 Điều 1 Thông tư 06/2023/TT-NHNN thì đồng tiền trả nợ là đồng tiền cho vay của khoản vay. Trường hợp trả nợ bằng đồng tiền khác, thì thực hiện theo thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và khách hàng phù hợp với quy định của pháp luật liên quan.
Như vậy, tổ chức, cá nhân vay ngân hàng có thể trả nợ bằng đồng tiền khác đồng tiền cho vay của khoản vay nếu có thỏa thuận với ngân hàng về việc này. Tuy nhiên, cần lưu ý thỏa thuận phải đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật liên quan. (Hiện hành quy định bắt buộc đồng tiền trả nợ là đồng tiền cho vay của khoản vay).
Bổ sung quy định về trả nợ gốc và lãi với khoản vay quá hạn
Trước đây khoản 4 Điều 18 Thông tư 39 chỉ quy định, tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về thứ tự thu nợ gốc, lãi tiền vay. Đối với khoản nợ vay bị quá hạn trả nợ, tổ chức tín dụng thực hiện theo thứ tự nợ gốc thu trước, nợ lãi tiền vay thu sau.
Thông tư 06 bổ sung nội dung mới hướng dẫn về khoản nợ vay có một hoặc một số kỳ hạn trả nợ bị quá hạn. Theo đó, tổ chức tín dụng thu nợ khoản nợ vay có một hoặc một số kỳ hạn trả nợ bị quá hạn theo thứ tự: Thu nợ gốc đã quá hạn, thu nợ lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả, thu nợ gốc đến hạn, thu nợ lãi trên nợ gốc mà đến hạn chưa trả.
